Beyazıt Meydanı’nda 19 arkadaşıyla birlikte idam edilen Ermeni Devrimci Paramaz, İstanbul Kitap Fuarı kapsamındaki “100. Yılında Ermeni Soykırımı ve Paramazlar” isimli panelde konuşuldu. Nevzat Onaran’ın yönettiği söyleşide, Kadir Akın, Pakrat Estukyan ve Aris Nalcı söz aldı.

Pakrat Estukyan, Nevzat Onaran, Kadir Akın ve Aris Nalcı. (Soldan sağa)

Evrensel Basım Yayın’ın düzenlediği panelde, “Ermeni Devrimci Paramaz” kitabının yazarı Kadir Akın, Türkiye’de sosyalistlerin Ermeni devrimcileri görmezden geldiğini söyledi.

Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan’ın aslında bilmeden de olsa Paramaz ve arkadaşlarının izinden gittiğini belirten Akın, “Sosyalistler Hınçak Partisi vasıtası ile örgütleniyordu. Üstelik Hınçak, Türk ve Müslüman sosyalistleri de kapsamaya çalışan bir örgüttü. Ama bu da görülmüyor. Hınçak’ın kuruluş sürecinde merkez komitede bir kadın var. Ama bu da anılmıyor” ifadelerini kullandı.

Akın’ın ardından söz alan Estukyan, İstanbullu bir Ermeni olarak Paramaz’ı çok geç tanıdığını belirterek, Paramaz’ın özellikle Samandağ, Vakıflı Köyü civarında epey bilinen bir isim olduğunu söyledi. Estukyan, “Devletin inşası sürecinde bir ulus oluşturmak istenildi. Olmuş gibi göründü. Ama bugün de görülüyor ki, aslında olmamıştı. Bugünkü anayasa da vatandaşa karşı devleti korumak için yazıldı. Bizim bunu tersine çevirmemiz gerekiyor” dedi.

Aris Nalcı yaptığı konuşmada, Ermeni gençlerin lise öğreniminin ardından Ermeniceden uzaklaştığını belirtti. Ermenice konusunda bir bilincin arttığını kaydeden Nalcı şunları söyledi: “Kütüphanelerde halen Türkçeye çevrilmeyi bekleyen Ermenice eserler var. Bu konuda daha çok Ermeninin sorumluluk alması gerekiyor. Önceki nesil kiliseleri korumak, dernekleri ayakta tutmak gibi konuları kendilerine görev edinmişlerdi. Şimdi biz de birer misyoner olmalı ve özellikle dil konusudaki çalışmaları sürdürmeliyiz.”

(9 Kasım 2015’te Evrensel.net’te yayımlanmıştır)