“Maniki Dünya” dış habercilik alanında Türkiye’nin önde gelen isimlerinden Hüsnü Mahalli’nin anılarından, gözlemlerinden ve Ortadoğu’da olup bitenlere dair analizlerinden oluşuyor.

Hüsnü Mahalli.

Hakan Güngör
twitter.com/bayhakangungor

Adını Çingene dilinde “kahpe” anlamına gelen “maniki”den alan kitapta Mahalli, Suriye doğumlu, Türkiye’de yaşayan ve Ortadoğu’daki neredeyse tüm ülkelerde mesleğini icra etmek için bulunmuş, temaslarda bulunan bir isim.

Yaklaşık 100 yıl önce “Arabistanlı Lawrance” olarak tanınan Thomas Edward Lawrence’ın öncülüğünde masabaşında çizilen ve bölgenin kendi dinamikleri yok sayılarak hazırlanan haritaların bugün aslında nasıl büyük sorunlara yol açtığını ele alıyor.

Batı menşeili haber ajanslarında üstünkörü, zaman zaman oryantalist, dolayısıyla taraflı yorum ve yaklaşımlarla aktarılan bölge ülkelerine dair, ülkelerin eski/yeni liderlerine dair doğrudan tanıklığı ile ele alan Mahalli, yanıbaşımızda olmasına rağmen olup bitenleri anlamak ve konumlandırmak konusunda zorlandığımız pek çok hadiseyi açıklığa kavuşturuyor.

IRAK SAVAŞI’NDAN ARAP BAHARI’NA

Kaddafi’den Ahmedinecat’a, Esad’dan Mübarek’e, Talabani’den Barzani’ye bölgenin önemli isimleriyle birçok kez bir araya gelen ve röportajlar yapan Mahalli’nin aktardıkları bu isimleri de yakından tanımamıza fırsat veriyor. Öyle ki, kitap bir anılar ve analizler bütünü olmakla beraber, kimi bölümlerinde portrelere yer veriyor.

Kaddafi ve Erbakan arasında yaşanan ve Erbakan’ı Türkiye kamuoyu karşısında zor durumda bırakan hadiseyi, Arap Baharı’nın dinamiklerini, Irak Savaşı, Ermenistan-Azerbaycan gerilimi, Arap Baharı’nda bir biri ardına koltuklarını kaybeden liderlerin aksine Esad’ın mevkiini o ya da bu şekilde nasıl koruyor olduğuna dair tahlil ve teşhisleri, bir de aynı zamanda bir bölge insanı olarak deneyimli gazeteci Hüsnü Mahalli’den okumak yaşananlara başka bir pencereden bakmayı sağlıyor.

BATI MEDYASININ YALANLARI

Mahalli, Ortadoğu’da yaşananların takibi konusunda çok önemli bir tespitte de bulunuyor. Belki sıradan bir yurttaşın da kolaylıkla ulaşabileceği bir sonuç olmasına rağmen bizzat batı medyasında da çalışmış biri olan Mahalli’nin ifadeleri durumun vehametini ortaya fazlasıyla koyuyor. Konu, batı medyasının Irak Savaşı’nda olanları aktarış biçimi. Mahalli şöyle söylüyor: “(…) BBC ve dünyanın birçok görsel, yazılı ve işitsel yayın kuruluşu bu süreç içinde iğrenç yayınlar yaparak ısrarla ve bilinçli olarak yalan söylediler. Beş yıl sonra hep beraber yalan söyledikleri ortaya çıkmasına rağmen bir özeleştiri cesaretini göstermediler ve ne denli taraflı ve savaştan yana oldukları kanıtladılar.”

Mahalli, “Maniki Dünya”da bazıları siyaset arenasından çekilmiş, bazıları ise hala baş aktörlerden olan isimleri anlatmakla birlikte konuya dair bilgisi olsun olmasın, son derece basit bir dille bölgede yaşananları tarihsel koşullarıyla birlikte ele alıyor. Ve şöyle diyor Mahalli: “Oturup yazdım işte. Dünya maniki olmasın diye.”